Türklerin Tarih Boyunca Kullandığı Alfabeler, Semboller Nelerdir?

Tarihe damga vuran, asırlarca dünyaya hükmetmiş bir ırk. Asırlarca hüküm süren milletler ister istemez farklı dillere ev sahipliği yapmıştır. Türklerin tarihi çok eskilere dayandığından bir çok kez kendi ürettikleri dilleri kullansalar da alıntılardan oluşan alfabeleri de kullanmıştır. Günümüzdeki bir çok dil tarihin geçmişinden günümüze eklentiler yapılarak gelmiştir. Yazımızda bilinen, bilinmeyen dillere-alfabelere değineceğiz.
Tarihin bilinen en kötü yüzü savaşlardır. Nitekim savaşlar kötü olduğu kadar iyi yanları da olmuştur. Irkların bir biriyle savaşması, kız alıp vermesi sonucu bir birlerinin dillerinden etkilenmişlerdir. Kültürel değişim ve farklılığın tam olmasa da diğer manalarından birine budur.  Farklı zamanlarda kullanılan 5 dil ve alfabe günümüze kadar gelmektedir.

1-) Göktürk Alfabesi:

Bilinen en eski alfabelerden biri olan Göktürk alfabesi,bir diğer adıyla Orhun Alfabesi olarak bilinir.  Alfabenin iki isminin olmasının sebebi ise devletin ismi ve yerleşimin olduğu yerden kaynaklanmaktadır. Göktürk alfabesi devlet ve ırk isminden, Orhun ismi ise Göktürklerin yerleştikleri yerleşim alanının ismidir. Orhun alfabesini sadece Göktürkler değil, hunlar ve bir çok Türk kavmi kullanmıştır. Göktürk (Orhun) alfabesi 38 harften, bunlardan dördü sesli, sekizi sesi karşılar, geri kalan 26 harf ise sessiz harf statüsüne sahiptir. Göktürk alfabesinde dikkat çeken en önemli detay ise; ok,ük,uk,ku,kü,nç,nd gibi heceler kendine has harfler içermesidir.

2-) Uygur Alfabesi:

Göktürklerin yıkılmasından sonra kurulan Uygur devleti, kullandıkları alfabeye kendi isimlerini vermişlerdir. Uygur alfabesi 18 harften meydana gelmiştir. Uygur alfabesinde 4 sesli harfin yanı sıra 14 sessiz harf yer almaktadır. Arapçaya benzemesi sadece harflerle değil ayrıca sağdan sola doğru yazılması bir diğer benzer özelliği. Yazıyı yazanlara farklı isimler verilmiştir. Bu isimler; Bakşıgeri, Bakşı ya da serbahşı…

3-) Arap-İslam Alfabesi:

Türk ırkının İslam dinini kabul etmesiyle, İslamiyette kullanılan alfabe Türk ırkları arasında giderek yaygın hale gelmiştir. İslam alfabesi olarak bilinen Arap alfabesinde 28 harf yer almasına rağmen Türklerin kullandığı alfabede 31 ila 36 harften meydana geldiği biliniyor. Kullanılan Arap-İslam alfabesiyle Türk İslam tarihine bir çok eser verilmiştir. Bilindiği gibi Arap alfabesi sağdan sola doğru yazılmaktadır. Alfabeyi yeni görenler zorlansa da, aslında öğrenmesi ve kullanımı zor ve uğraştırıcı değildir.

4-)Kiril Alfabesi:

Emperyalizmin güç kazanmasıyla ortaya çıkan bir alfabedir. Sebebi ise Rusların Türk bütünlüğünü bozarak ortadan kaldırmaya çalışmasıdır. Rusların ve diğer Türk düşmanı devletlerin Türkleri yok etmek için tek alfabe kullanımını yasaklamaları sonucu bir çok alfabe türetilmiştir. Bunlardan biride Kiril alfabesi olarak bilinir. Kiril alfabesi 38 harften oluşurken bunların 11 sesli, geriye kalan 27 harf ise sessiz harf olarak bilinir. Arap-İslam alfabesinin tam tersine soldan sağa doğru yazılışı diğer dikkat çeken özelliklerinden sadece biri. Şuan ki kullanım alanı; Rusya da bulunan Türklerin kullandığı bilinmektedir.

5-)Latin Alfabesi;

Geçmişte yaşanan bir çok savaş ve ırkların bir birleri içerisine karışmasıyla kullanılan dillerin çoğu tahribata uğradı. Türklerin yeni bir alfabe arayışı sonucu Latin alfabesi bulunup kullanıma başlanmıştır. Latin alfabesinin geçmişi araştırıldığında ilk olarak 1925 te karşımıza çıkmaktadır. Kullanan ilk ırk ise Azeri Türkleri’dir. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra yeni bir alfabe arayışı başladı. Bu arayış 1928 yılında son buldu. 1928 yılından günümüze kadar kullanılan Latin alfabesi, 8 sesli harfin yanında 15 sessiz harf olarak toplamda 23 harf olarak bilinir.

Geçmişten günümüze Türk ırkının kullandığı bir çok alfabe olduğu bilinse de kanıtlanan ve en çok karşımıza çıkan yukarıda detaylı olarak anlattığımız 5 alfabedir.